انواع غسل

غسل ترتيبي
در غسل ترتيبي ابتدا سر و گردن شسته مي شود، سپس نيمه راست بدن و بعد از آن نيمه چپ.
براي غسل كافي است در شستن هر قسمت از بدن، با ريختن يك يا چند مشت آب و كشيدن دست، تمام بدن را همانگونه كه در وضو شسته مي شود، بشويد.
غسل هم مانند وضو بايد براي اطاعت دستور خداوند انجام شود.

بقیه در ادامه مطلب

نماز صبح
وقت نماز صبح، از اذان صبح است تا طلوع آفتاب و بايد در اين فرصت خوانده شود.

نماز ظهر و عصر
وقت نماز ظهر وعصر، از نيمروز (ظهر) است تا مغرب، كه نمازگزار بايد در اين فاصله، ابتدا نماز ظهر را بخواند و پس از آن، نماز عصر را.

نماز مغرب و عشا

از اذان مغرب - كه كمي بعد از غروب آفتاب است - تا نيمه شب، وقت نماز مغرب و عشا است و بايد نماز مغرب، قبل از عشا خوانده شود.
بهتر است انسان، نماز را در اول وقت بخواند، و هرچه به اول وقت نزديكتر باشد ثواب بيشتري دارد.
اگر كسي نمازهاي خود را در وقت تعيين شده نخواند گناه كرده و بايد بعداً به نيت "قضا" بخواند.

وقت نمازهاي غير هميشگي (كه در زمانهاي مخصوص واجب شود)
1- نماز آيات؛ زماني واجب مي شود كه زلزله شود يا خورشيد و يا ماه بگيرد (كسوف يا خسوف شود). همچنين اگر رعد و برق شديد شود يا بادهاي سياه وزرد و سرخ بوزد كه بيشتر مردم بترسند.
2- نماز ميت؛ وقتي واجب مي شود كه فرد مسلماني از دنيا برود. اگر حتي يك نفر هم بر مرده نماز بخواند كافي است.
3- نماز طواف؛ دو ركعت است و بعد از طواف خانه خدا، در حج يا عمره واجب مي شود.
4- نماز نذر؛ اگر كسي نذر كند كه نمازي بخواند، بايد به آن نذر عمل كند واگر وقت مخصوصي را براي آن مشخص كرده، بايد در همان وقت بخواند.

تيمم

اگر آب براي وضو ياغسل موجود نيست، يا آب براي بدن ضرر دارد، يا براي انجام وضو و غسل وقت نباشد، يا نگه داشتن آب براي آشاميدن و حفظ جان لازم باشد، به جاي آن تيمم مي كنيم؛ يعني با خضوع تمام در مقابل پرودگار عالم، كف هر دو دست را با هم، بر خاك يا سنگ يا ريگ يا كلوخ مي زنيم و بر پيشاني و دو طرف آن، از جايي كه موي سر روييده تا روي ابروها وبالاي بيني مي كشيم و سپس كف دست چپ را بر تمام پشت دست راست (از مچ تا نوك انگشتان) مي كشيم وبعد از آن كف دست راست را بر تمام پشت دست چپ مي كشيم. خاك يا چيز ديگري كه بر آن تيمم مي كنيم، بايد پاك و تميز باشد.
حضرت علي (ع) از تيمم كردن بر خاكهاي كنار كوچه ها (كه معمولا آلوده است) نهي كرد.
تيمم هم مانند وضو و غسل بايد براي رضاي خداوند و عمل به دستور او انجام شود.براي تيمم بايد انگشتر را از دست بيرون آوريم و اگر مانع ديگري بر پيشاني يا دستها وجود دارد بر طرف كنيم.
براي آنكه يقين كنيم تمام پشت دست مسح شده بايد مقداري بالاتر از مچ را هم مسح كنيم، ولي مسح بين انگشتان لازم نيست.براي تيمم بايد كف دست را بر پيشاني و روي دستها بكشيم، و اگر پيشاني يا دستها از زير آن كشيده شود، صحيح نيست.

1- زدن كف دو دست بر زمين

2- كشيدن دستها بر پيشاني و دو طرف آن

3- كشيدن دست چپ بر دست راست

4- كشيدن دست راست بر دست چپ

اذان

"اذان" شعار توحيدي مسلمانان است.
"اذان" شهادت بريگانگي خداوند و رسالت پيامبر خداوند است.
"اذان" بانگ بيدار باش براي عبادت پروردگار جهان است.
"اذان" اعلام فرا رسيدن وقت نماز است.
هنگام سپيده صبح، ظهر، و در نخستين لحظات شب، هنگام تاريك شدن هوا، در هر منطقه اسلامي با آهنگ روح نواز اذان، به همه اعلام مي شود كه: "وقت نماز فرا رسيده".

اذان اينگونه گفته مي شود:

اهميت وضو

وضو كليد ورود به نماز است.
نماز بدون وضو، نماز نيست.
وضو جزو ايمان است.
وضو نظافت جسم است.
وضو نشاط روح است.
وضو وسيله نزديكي به خداست.
وضو اجازه ورود به نماز است.
كسي كه وضو دارد در حال عبادت است.
دست زدن به قرآن و نام خدا بدون وضو حرام است.
وضو كفاره گناهان كوچك است.
وضو نور معنوي است.

واجبات وضو

1- نيت
2- شستن صورت
3- شستن دستها
4- مسح سر
5- مسح پا

مستحبات وضو

قبل از وضو مستحب است دستها را تا مچ بشوييم.
بهتر است با آب سرد وضو بگيريم.
مستحب است كه آب وضو را خشك نكنيم.
مستحب است هنگام وضو گرفتن، رو به قبله بايستيم.
مستحب است قبل از وضو مسواك بزنيم.
مستحب است هنگام وضو، آب در دهان بگيريم و بگردانيم.
مستحب است هنگام وضو، آب را در بيني كرده، آن را بالا بكشيم.
هنگام وضو انگشتان را باز كنيم تا كاملاً شسته شود.
خواندن سوره قدر و دعا نيز در هنگام وضو گرفتن مستحب است.

 نمازهای مستحبی زیاد است كه آنها را «نافله» گویند و بین نمازهای مستحبی به خواندن نافله های شبانه بیشتر سفارش شده و آنها در غیر روز جمعه، سی و چهار ركعتند كه هشت ركعت آن نافله ظهر و هشت ركعت نافله عصر و چهار ركعت نافله مغرب و دو ركعت نافله عشا[1] و یازده ركعت نافله شب و دو ركعت نافله صبح می باشد.[2]

تأكید بر نافله ها

در اسلام تأكید فراوانی بر انجام نمازهای مستحبی شده و ثواب های زیادی نیز برای آن منظور گردیده است كه شمارش آنها، از حوصله درس خارج است. در اینجا تنها به ذكر یك روایت تبرّك می جوییم: رسول اكرم ـ صلی الله علیه و اله ـ فرمود:

«إنّ للقلوب إقبالاً‌ و إدباراً فإذا أقبلت فتنفّلوا و إذا أدبرت فعلیكم بالفریضه»[3]

دلها را آمادگی و بی رغبتی است؛ هرگاه آمادگی داشتند، نافله بخوانید و اگر بی رغبتی نشان دادند برشما باد كه بر نماز واجب بسنده كنید.

فلسفه نوافل

می دانیم كه هر كار مستحبی اعم از نماز و غیر آن، عملی است كه برای استحباب آن از سوی شرع حكمتی وجود دارد و داوطلبانه، به دلخواه شخص انجام می گیرد كه در این صورت پاداش نیكو دارد و اگر هم انجام ندهد، عقاب و عذابی در كارنیست. در اینجا این سؤال پیش می آید كه فلسفه و علت تشریع كارهای مستحب از جمله نمازهای نافله چیست؟ در پاسخ گوییم چنین كاری دو علّت مهم و اساسی داشته است:

الف ـ تأكید بر حفظ نمازهای واجب

نمازهای مستحبی، نمازهای واجب را در برابر گردبادهای اهمال و سهل انگاری محافظت می كنند و قصد وسو سه و دستبرد شیطان به وسیله آنها شكسته و دفع می گردد.

به عبارت دیگر، نمازهای مستحبی سبب تقویت نمازهای واجب در برابر آسیبها و حوادث احتمالی است.

بقیه در ادامه مطلب

 تعقيبات نماز صبح

قال الصادق - عليه السلام -الجلوس بعد صلاة الغداة فى التعقيب و الدعاء حتى تطلع الشمس ابلغ فى طلب الرزق من الضرب فى الارض

هركس بعد از نماز صبح براى تعقيب و دعا تا طلوع خورشيد بنشيند، بهتر از در نورديدن زمين ، روزى راجلب مى كند.(وسائل الشيعه ، ج 4، ص 10 35).

آثار تعقيب نماز صبح :

ما استنزل الرزق بشى ء مثل التعقيب فيمابين طلوع الفجر الى طلوع الشمس

چيزى رزق آفرين تر از تعقيب بين نماز صبح وطلوع آفتاب نيست . (وسائل الشيعه ، ج 4 ص 1036).

تعقیبات نماز ظهر :

لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ الْعَظیمُ الْحَلیمُ، لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ رَبُّ الْعَرْشِ الْكَریمُ، اَلْحَمْدُ للهِِ

نیست معبودى جز خداى بزرگ بردبار، نیست معبودى جز خدا پروردگار عرش، ستایش خاص خدا

بقیه در ادامه مطلب

تأثير دعا

قال رسول الله - صلى الله عليه و آله -:التعقيب بعد صلوة الفجر ابلغ فى طلب الرزق

دعاى پس از نماز صبح براى جلب رزق مؤ ثرتر است .(بحارالانوار، ج 85، س 326، مستدرك الوسايل ، ج 1، ص 336)

صلوات بر محمد (ص ) و اهل بيتش

قال الصادق - عليه السلام -كل دعاء يدعى الله - عزوجل - به محجوب عن السماء حتى يصلى على محمد و آل محمد

هر دعايى كه خدا با آن خوانده شود، پوشيده است ، بالا نمى رود و به هدف اجابت نمى رسد مگر اين كه صلوات بر محمد و آل محمد (ع ) همراه باآن باشد (اصول كافى ، - ج 2، ص 493)

فضيلت تسبيح حضرت فاطمه (س ):

قال الصادق - عليه السلام -تسبيح فاطمة الزهراء - عليهاالسلام - فى كل يوم فى دبر كل صلاة احب الى من صلاة الف ركعة فى كل يوم :

تسبيح حضرت زهرا (س ) در هر روز در تعقيب هر فريضه نزد من محبوب تر است از به جا آوردن هزار ركعت نماز در هر روز (ثواب الاعمال ، ص 166)

بقیه در ادامه مطلب

در اين بخش به شرح برخي واژگان واصطلاحات در مبحث نماز پرداخته مي شود كه در ذيل از نظرتان مي گذرد.
 

    قبله
 

    "قبله" به معني "جهت" است وبه اين نام ناميده مي شود ، زيرا نمازگزار در مقابل آن مي ايستد.
 

    معناي اصطلاحي قبله: 
 

   پيامبر اكرم صلي الله عليه وآله در مدت 13 سال پس از بعثت در مكه  و چند ماه بعد از هجرت در مدينه به        
 

    امر خداوند متعال به سوي بيت المقدس عبادت مي كردند؛ ولي بعد از آن قبله تغيير يافت و مسلمانان مامور شدند كه به سوي كعبه نماز بگزارند. 
 

1- نيت:

بقیه در ادامه مطلب